تاریخچه
سنتر GHB برای اولینبار در سال ۱۸۷۴ گزارش شد.[۲] اما اولین بار در سال ۱۹۶۱ به عنوان داروی بیحسی بر روی انسانها مطالعه شد.[۳] در اروپا این ماده بیشتر برای درمان الکلیسم به کار گرفته شدهاست.[۴][۵]
داروشناسی
GHB با GABA که یک انتقالدهندهٔ عصبی طبیعی با مکانیزم کارکرد نامشخص است، تشابهاتی دارد.[۶]، عملکرد این دارو با افزایش میزان دوپامین در مغز ایجاد میشود. در کاربرد بیهوشی به صورت مایع درون رگی تجویز میشود. فرم خوراکی آن هم وجود دارد و در درمان نارکولپسی کاربرد دارد.
کاربردهای پزشکی
- از مصارف بالینی این دارو در بیماری خواب (نارکولپسی) است. GHB در این افراد شبها مصرف میشود تا مانع خواب روزانه و حالت خواب در طی روز شود.[۷]،
- این دارو به عنوان داروی بیهوشی عمومی به کار میرود.[۸]
- به عنوان دارویی در درمان علایم ترک الکل به کار میرود. لذا در درمان وابستگی به الکل [۴] میتواند در کنار سایر داروها موثر باشد.
عوارض جانبی
دیده شده که در بیهوشی باعث ایجاد حرکات عضلانی و تهوع و استفراغ در فاز ایجاد بیهوشی میشود. همچون ایجاد هذیان میکند. این ماده باعث کاهش ضربان قلب و تنفس و کاهش پتاسیم خون (هایپوکالمی) میشود. در کاربرد بالینی برای درمان نارکولپسی شایعترین عارضه گیجی، سر درد و به خصوص در زنان تهوع است. واکنشهای دیگر شامل حساسیت، استفراغ، اسهال، رویا و کابوسهای غیرطبیعی، راه رفتن در خواب، توهم، اضطراب، خوابآلودگی، بیاشتهایی، ترمور، فراموشی، عرقریزش، تاری دید، گرفتگی عضلانی، شبادراری، ضعف و خستگی است. ممکن است فشارخون افزایش یابد. جنون، تشنج و اختلال صورت از عوارض با شیوع کمتر هستند. در موارد نادری هم اختلال تنفسی مشاهده شده است.[۹]
سوء مصرف
گزارشهای مسمومیت در پی مصرف غیرقانونی این دارو منجر به صدور هشدار توسط FDA در مورد خطر سوء مصرف این آن شد[۱۰]. معمولاً این دارو به صورت نمک سدیم تهیه شده و تحت اسمهای خیابانی متعددی به فروش میرسد. از جمله کاربردهای آن در بدنسازی است، برخی از ورزشکاران و بدنسازان از این ماده به عنوان جایگزینی برای استروئید آنابولیک برای افزایش حجم عضلات استفاده میکنند.[۱۱] تحقیقات نشان دادهاند که ۴۵دقیقه پس از مصرف GHB، میزان هرمون رشد میتواند تا ۱۰ برابر نیز افزایش یابد.[۱۲] همچنین از آن در کاهش وزن و یا بصورت خالص یا همراه با داروهای مخدر دیگر جهت اثر سرخوشیآور آن استفاده میشود.[۱۳] از مصارف دیگر آن مصرف جهت کمک به خوابیدن است. تمامی عوارض جانبی این دارو ممکن است در سوء مصرف نیز ایجاد شوند. ممکن است این علایم طی ۲-۹۶ ساعت پس از مصرف خود به خود رفع شوند ولی مواردی از بستری در بیمارستان در پی مصرف و یا مرگ در پی مصرف این ماده دیده شده است.[۱۴]، [۱۵] ، [۱۶] . این دارو اعتیادآور نیز بوده است به طوری که در مصرف طولانی قطع آن باعث علایم ترک شده است.[۱۷]
نظرات شما عزیزان:
|